De stand van zaken rondom pensioen

De nieuwe Wet toekomst pensioenen (Wtp) ligt nu ter behandeling bij de Tweede Kamer. In de overleggen in de Kamer zijn inmiddels enkele aanpassingen in de wetgeving voorgesteld. Wat zijn de voor pensioenprofessionals meest relevante aanpassingen? We vatten ze samen in dit artikel. Met een kanttekening: de Tweede Kamer heeft de behandeling van de Wtp nog niet afgerond. Ook de Commissie Parameters moet nog met een besluit komen over de kengetallen. De ervaring leert dat er op basis van die discussies nog veel kan veranderen. De hier genoemde zaken zijn dus nog geen absolute zekerheid.

Derde nota van wijziging Wtp

De voorgestelde wijzigingen van de Wtp staan in de derde nota van wijziging Wtp. Die betreffen onder andere de evenwichtige transitie, het melden als er geen pensioenopbouw is, het uitstel van de ingangsdatum van de Wtp en de klachtenregeling.

Evenwichtige transitie

In deze derde nota van wijziging Wtp staan nadere kaders voor een evenwichtige transitie.
Het wijzigingsvoorstel bevat op dit punt 4 onderdelen:

1. Om te kunnen invaren moeten pensioenfondsen een dekkingsgraad hebben van minimaal 90%. Daarbij gelden 3 voorwaarden:
   • Ongeacht of de rekenmethode de standaardmethode of de VBA is, iedere (gewezen) deelnemer krijgt minimaal 95% van de uitkomst van de standaardregel mee. (VBA staat voor Value Based ALM. ALM staat weer voor Asset Liability Management. VBA is één van de methodes om de waarde van een pensioenaanspraak te berekenen.)
   • Bij een dekkingsgraad lager dan 105% mag maximaal 5% van het collectieve pensioenvermogen worden gebruikt voor compensatie aan de deelnemers die pensioenaanspraken verliezen door afschaffing van de doorsneepremie of voor vulling van de solidariteit- of risicoreserve en/of het ontzien van ingegane pensioenuitkeringen.
   • Als een deelnemer of pensioengerechtigde tijdens het invaren meer dan de technische voorziening meekrijgt, mag geen enkele andere deelnemer of pensioengerechtigde minder dan de technische voorziening meekrijgen.
2. De standaardmethode is de default invaarmethode. De standaardmethode is in de meeste gevallen passend. Een pensioenfonds mag alleen goed onderbouwd de VBA-methode toepassen als deze methode bovendien nodig is om tot een evenwichtige transitie te komen.
3. Naast het netto profijtbeginsel moet een pensioenfonds bij de pensioenverwachting ook de verschillende scenario’s inzichtelijk maken en deze betrekken bij de besluitvorming. Dit verstevigt de evenwichtige belangenafweging door de verdeling vanuit de verschillende perspectieven te bekijken.
4. Er wordt een vangnetprocedure ingericht. In de lagere regelgeving zijn nadere kaders voor evenwichtigheid mogelijk. DNB mag in bijzondere gevallen een ontheffing verlenen als een pensioenfonds redelijkerwijs niet kan voldoen aan de randvoorwaarden bij invaren, maar wel op een andere manier kan voldoen aan de randvoorwaarden.

Werkenden zonder pensioenopbouw

De nota van wijziging stelt voor om de werkgever te verplichten een melding op de loonstrook op te nemen als er geen ouderdomspensioen wordt opgebouwd. Bij inloggen op mijnpensioenoverzicht.nl komt die melding ook.

Vrijwillige voortzetting van de pensioenopbouw voor zelfstandigen wordt gestimuleerd:

• De duur van de vrijwillige voortzetting gaat van tien naar vijftien jaar.
• De periode waarin de zelfstandige bij de pensioenuitvoerder kenbaar moet maken dat hij gebruik wil maken van de vrijwillige voortzetting gaat van negen maanden naar drie jaar.

Op 2 november 2022 is bovendien gediscussieerd over de invoering van een mogelijke pensioenplicht voor alle werknemers. Elke werkgever zou zijn werknemer dan in staat moeten stellen deel te nemen aan een pensioenregeling.

Uitstel ingangsdatum Wtp

De beoogde inwerkingtreding van de wet is uitgesteld tot 1 juli 2023. De uiterste datum voor de transitie blijft ongewijzigd op 1 januari 2027.

Als de wet per 1 juli 2023 ingaat, dan gaat de verruiming van de fiscale kaders van de derde pijler met terugwerkende kracht in per 1 januari 2023.

Aanpassingen klachtenprocedures

De Raad voor de Rechtspraak voorziet veel rechtszaken. Daarom komt er in de wet een interne klachtenprocedure en een externe geschilleninstantie. De regering stelt hiervoor een extra budget ter beschikking.

Aandachtspunten wijzigingen Wtp

• Het kan zijn dat door de gestegen rente de premiegrens van 30% naar beneden wordt aangepast. Minister Schouten verwacht geen aanpassing en zegt dat in principe de premiegrens is vastgezet tot 2036. Maar als de Commissie Parameters tot andere inzichten komt, dan kan dit alsnog wijzigen.
• Er was veel discussie over de opheffing van de leenrestrictie. De maximale investering bij de jongste leeftijdscohort in aandelen bedraagt 150%. Dat betekent dat een jongere bij een aandelencrash niet het volledig vermogen kwijt kan raken.

Advies

Pas je financiële advies voor je klanten nog niet aan op basis van de in dit artikel genoemde informatie. Doe dat pas wanneer de wetgeving zeker is. Wel is het goed om alvast in kaart te brengen voor welke klanten specifieke ontwikkelingen van belang kunnen zijn.

Meer informatie

• Derde nota van wijziging

De ontwikkelingen rondom het pensioen komen uitgebreid aan de orde in diverse opleidingen van NIBE-SVV:

• Wft Pensioen
• Pensioenpraktijk
• Wft-PE Adviseur Pensioen
• Assurantie A: Leven
• Leergang CFP Financial Planner (CFP®)
• CFP Pensioenadvies PE 2022-2023

Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen met onze PA-tool Wft Triple A!