Hoe adviseer je bij klimaatgerelateerde risico’s?

Klimaatverandering brengt nieuwe risico’s met zich mee. Ook als adviseur krijg je ermee te maken. Welke risico’s zijn dat? Zijn ze te verzekeren en hoe kun je de klant het beste hierbij adviseren? 

Belangrijkste klimaatgerelateerde risico’s

De meeste risico’s die verzekerden lopen en die wel of niet beïnvloed worden door het klimaat zijn al langere tijd actueel. We noemen de belangrijkste: 

• Het risico op verzakking van gebouwen door verdroging van de ondergrond
  Dit risico speelt in een aantal delen van Nederland al een lange tijd. Vaak wordt niet van risico door verdroging gesproken, maar bijvoorbeeld over het risico van houtrot aan houten heipalen. De oorzaak van het rotten van de palen is de verdroging. De palen staan niet meer onder water zoals toen de gebouwen werden gebouwd.
• Het risico van water dat binnendringt op straatniveau
  Het binnendringen van water via de begane grond kan verschillende schadeoorzaken hebben. De waterschade kan het gevolg zijn van overvloedige lokale regenval. Doordat de rioleringen het water onvoldoende afvoeren, komen straten onder water te staan en dringt het water gebouwen in of stroomt het via de overbelaste riolering naar binnen.]
• Het risico van overstroming door problemen met primaire of secundaire waterkeringen
  Bij schade door overstroming wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen hoofdwaterkeringen en secundaire waterkeringen. Hoofdwaterkeringen zijn grote rivierdijken, dammen, stuwen, duinen en zeedijken. Deze waterkeringen geven bescherming tegen buitenwater. De regionale of secundaire waterkeringen beschermen tegen binnenwater uit kleine rivieren, meren en kanalen. 
• Overige klimaatgerelateerde schade
  Ook stormen en hagel kunnen beïnvloed worden door de klimaatverandering. Klimaatverandering kan leiden tot meer kans op extreme weersomstandigheden.

Verzekerd of onverzekerbaar?

Wat bepaalt of de hiervoor genoemde risico’s wel of niet verzekerbaar zijn? Zoals voor alle risico’s geldt: verzekeraars beginnen bij de statistieken. Hebben zij voldoende gegevens om de te verzekeren risico’s te beoordelen? Hoe vaak komen die risico’s voor? Hoe is de spreiding over het werkgebied van de verzekeraar en bestaat de mogelijkheid om de benodigde risicopremie te laten opbrengen door de mogelijke gedupeerden? Is er voldoende solidariteit tussen alle verzekerden?

Solidariteit is een belangrijke factor. Concreet is de vraag: is een verzekerde die twaalf hoog in een flat woont bereid extra premie te betalen voor het overstromingsrisico als hij niet kan verwachten dat zijn huis ooit onder water komt te staan? 

Voor schade door bodemdaling geldt dat dit een risico is dat al jaren bekend is. De locaties waar dit risico speelt, zijn al in kaart gebracht. De schade die gaat optreden is voorspelbaar. Daarmee is dit geen onzeker voorval. Schade door bodemdaling is daarmee niet meer te verzekeren.

Calamiteit of eigen keuze

Voor een groot deel van de betrokkenen van bijvoorbeeld de recente waterschade in Limburg speelt dat de schade het gevolg is van een calamiteit die niet te voorzien is. Hier lijkt een betaalbare verzekering voor alle betrokkenen een juiste oplossing. 

Lang niet altijd geldt een schade als onvoorzien. Wie een hotel bouwt in de uiterwaarden van een rivier die is bedoeld bij hoogwater het wateroverschot te bergen, neemt zelf het risico dat zijn hotel onder water komt te staan. In dat geval is de vraag of deze hoteleigenaar, hoe vervelend de schade ook voor hem is, een beroep kan doen op de solidariteit die met een verzekering verbonden is.

Beoordeling van verschillende dekkingen

Bij de overstromingsschade in Limburg in de zomer van 2021 is gebleken dat de verschillende verzekeraars verschillende dekkingen aanbieden voor de genoemde schades. Soms maken kleine varianten in de polisomschrijving grote verschillen voor een verzekerde. Wat de ene verzekeraar wel dekt, blijkt bij een andere verzekeraar niet verzekerd. Vele verzekerden die dachten met hun verzekering op basis van beursvoorwaarden goed verzekerd te zijn, kwamen van een koude kermis thuis. Provinciale verzekeraars bleken in een aantal situaties de beste dekking te geven. Sommigen omdat het in de polisvoorwaarden stond, anderen omdat zij zich coulant opstelden.

Taak adviseur

Voor de adviseur ligt hier een grote taak. Te vaak wordt alleen gekeken naar de beste premie om een risico onder te brengen. Aan de basis van elk advies dient een uitgebreide risicoanalyse te staan. Ook de risico’s verbonden met water of het ontbreken daarvan en klimaatverandering moet de adviseur nauwkeurig in kaart brengen. Hij moet zijn offertes baseren op de geïnventariseerde risico’s en verwachtingen van de klant. Uiteindelijk moet de klant kiezen of hij bepaalde risico’s wel of niet wil verzekeren: speelt de laagste premie de grootste rol of wil de klant de meest uitgebreide dekking?

Bewustwording van de klant

Als de klant eenmaal gekozen heeft en de verzekeringen worden afgesloten, ben je als adviseur nog niet klaar. Zoals ook bij de schade in Limburg is gebleken, is je klant al snel vergeten op grond van welke informatie hij besloten heeft zijn verzekeringen in te kopen. Dat de klant jaren geleden heeft gekozen voor de goedkoopste verzekering is hij snel vergeten als blijkt dat zijn ‘goedkope’ verzekering overstromingsschade niet dekt en een ‘duurdere’ verzekering overstromingsschade wel zou hebben uitgekeerd. Je moet er als adviseur aan wennen om aan je klant na het afsluiten van de verzekering nog eens expliciet en uitdrukkelijk te bevestigen welk product gekozen is en welke risico’s niet verzekerd zijn. 

Waar moet je als adviseur op letten?

• Om je klant zo goed mogelijk te adviseren is het voor een adviseur belangrijk vooruit te kijken. Welke nieuwe ontwikkelingen in de wereld om ons heen gaan invloed hebben op je dagelijkse praktijk? Zorg dat je hierop voorbereid bent. Volg alle ontwikkelingen rond het klimaat en vraag je steeds af wat dat betekent voor jouw adviespraktijk.
• Door de ontwikkelingen in het klimaat veranderen risico’s. Verzekeraars zullen zich voortdurend afvragen welke risico’s wel of niet verzekerd kunnen worden en tegen welke prijs. Als adviseur moet je de marktsituatie constant volgen en je klant steeds precies informeren welke risico’s tegen welke prijs verzekerd kunnen worden. Maak de klant bewust dat risico’s die de ene verzekeraar niet wenst te verzekeren door een andere verzekeraar wel verzekerd kunnen worden. Maar ook dat bepaalde risico’s helemaal niet (meer) verzekerbaar zijn. 

Ben jij goed voorbereid op de nieuwe risico’s?

Wil je meer weten over duurzaamheid in de financiële sector? Kijk dan op ABCDuurzaam voor relevante kennis en inspiratie.

Als financieel adviseur moet je altijd op de hoogte zijn van actuele ontwikkelingen in je vakgebied. Dat is makkelijk te doen met de handige tool die NIBE-SVV heeft ontwikkeld: de Wft Triple A.