Tenuitvoerlegging buitenlandse rechterlijke vonnissen makkelijker

De tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen wordt een stuk makkelijker. Dit is het gevolg van een wijziging van de Europese EEX-verordening, die op 10 januari 2015 van kracht wordt. Deze verordening is verbindend voor alle EU-lidstaten met uitzondering van Denemarken. De wijziging is vooral van belang bij het verhalen van schade bij internationale verkeersongevallen.

Internationaal privaatrecht

De EEX-verordening maakt deel uit van het internationaal privaatrecht. Dat  behandelt internationale privaatrechtelijke rechtsverhoudingen en bepaalt aan de hand van welk recht de inhoud van het recht moet worden vastgesteld. In de verzekeringspraktijk komt het internationaal privaatrecht vooral aan de orde bij het verhaal van schade bij internationale verkeersongevallen.

Wijzigingen

Een van de hoofdonderwerpen van het internationaal privaatrecht gaat over de erkenning en tenuitvoerlegging van in het buitenland verkregen rechterlijke vonnissen. Dit onderwerp is geregeld in de EEX-verordening die per 10 januari 2015 gewijzigd is. Belangrijke wijzigingen zijn:

• afschaffing exequaturprocedure
• nieuwe litispendentieregeling bij exclusieve forumkeuze

Afschaffing exequaturprocedure

Voor de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen uit andere lidstaten is niet langer een exequatur vereist. Een exequatur (Latijn: ‘laat ten uitvoer gelegd worden’) is een algemene benaming voor een rechterlijke verklaring of een rechterlijk verlof om een vonnis van een buitenlandse rechtbank of een arbitraal vonnis ten uitvoer te leggen.
In de nieuwe situatie kunnen buitenlandse vonnissen direct, zonder verklaring van uitvoerbaarheid, in een andere lidstaat ten uitvoer gelegd worden. Dat maakt de tenuitvoerlegging een stuk eenvoudiger.

Voorbeeld

Een uit Nederland afkomstige automobilist (in een auto met een Nederlands kenteken) wordt in Spanje van achteren aangereden door een vrachtwagen met een Duits kenteken. De vrachtwagenbestuurder is afkomstig uit Polen. De Nederlandse automobilist kan in de situatie dat hij van de Nederlandse rechter een veroordelend vonnis heeft verkregen, dit vonnis direct in Duitsland laten uitvoeren. De Nederlander hoeft niet meer een procedure te starten om bij de Duitse rechter toestemming te vragen voor de tenuitvoerlegging in Duitsland van het Nederlandse vonnis.

Nieuwe litispendentieregeling

Een andere verandering zit in de regeling rond litispendentie. Van litispendentie is sprake als gelijktijdig over dezelfde zaak en tussen dezelfde partijen een procedure aanhangig is in verschillende landen.
De nieuwe EEX-verordening bepaalt dat eerst de rechter van de rechtbank waarvoor een exclusieve forumkeuze is gemaakt, zich moet uitlaten over zijn bevoegdheid; pas daarna mag een andere aangezochte rechter de zaak verder behandelen. Onnodige vertraging wordt zo voorkomen. De zogenoemde ‘Italian torpedo’ is niet meer mogelijk.

‘Italian torpedo’ kan niet meer

Het komt regelmatig voor dat de huidige regeling over litispendentie gebruikt wordt om een procedure onnodig te vertragen. Als partijen een forumkeuze maken (een keuze voor een bevoegd gerecht), kan één van de partijen een procedure aanhangig maken bij een rechter in een andere lidstaat dan is overeengekomen, voordat de andere partij de zaak bij de gekozen rechter aanbrengt. Hierdoor kan het bijzonder lang duren voordat de eerst aangezochte rechter heeft beslist of hij bevoegd is of niet. De procedure bij de gekozen rechter kan volgens de huidige regeling immers inhoudelijk pas worden behandeld, nadat de andere rechter zich onbevoegd heeft verklaard. In veel landen, waaronder Italië, is deze methode berucht en heet daarom ook wel de ‘Italian torpedo’. De nieuwe regeling maakt deze onmogelijk.

Meer weten?

In de volgende opleiding komt de EEX-verordening aan bod:

• branche Transport - Vervoersrecht