Witwassen herkennen: 5 signalen voor de financieel dienstverlener

Geld, dat is waar het uiteindelijk om draait in de financiële sector. Ook witwassen speelt een rol, want niet iedereen gebruikt jouw financiële diensten met goede bedoelingen. Jij biedt toegang tot een financieel systeem, voor iemand met verkeerde intenties creëer je een mogelijkheid om crimineel geld te versluieren. Hoe signaleer je dit als financieel dienstverlener en voorkom je witwassen? 

Witwassen: de definitie 

Witwassen is het proces waarbij crimineel geld via financiële producten of diensten wordt omgezet in geld dat lijkt te zijn verdiend op een legale manier. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren via investeringen, hypotheken, verzekeringen of leningen. Ze gebruiken jouw dienstverlening om geldstromen te verdoezelen, bijvoorbeeld door ingewikkelde constructies, buitenlandse rekeningen of ongebruikelijke transacties.  

Jouw rol als financieel dienstverlener binnen witwassen 

Criminelen proberen dus via jóúw dienstverlening van illegaal geld ‘legaal’ geld te maken. Om dit te voorkomen, ben je verplicht om cliënten goed te screenen, verdachte transacties te melden bij FIU-Nederland en risico’s te monitoren volgens de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). In jouw functie draag je bij aan het bestrijden van financiële criminaliteit. Maar hoe pak je dit het beste aan? 

5 tips om witwassen tijdig te signaleren 

Onverklaarbare investeringen  

Let op klanten die grote bedragen willen investeren zonder duidelijke herkomst. Dit kan wijzen op het witwassen van crimineel geld. Als financieel dienstverlener is het jouw taak om hier kritisch naar te kijken.  

• Voorbeeld: Een klant wil € 250.000,- beleggen, maar heeft geen loonstroken, jaarcijfers of bewijs van schenking. 
• Let op: Vage antwoorden over ‘spaargeld’ of ‘familie’ zonder documentatie. 
• Actie: Vraag altijd om herkomstverklaringen en ondersteunende documenten. 

Complexe bedrijfsstructuren zonder logische reden 

Als een klant werkt via meerdere bv’s, stichtingen of buitenlandse entiteiten zonder dat dit bedrijfseconomisch nodig lijkt, kan dit een poging zijn om geldstromen te verhullen. Vraag altijd door naar het waarom van zulke constructies. 

• Voorbeeld: Een klant heeft een holding in Cyprus, een werkmaatschappij in Nederland en een stichting in Panama, zonder duidelijke reden. 
• Let op: Structuren die niet bijdragen aan belastingvoordeel, risicospreiding of operationele efficiëntie. 
• Actie: Vraag naar het doel van elke entiteit en documenteer je bevindingen. 

Snel en frequent wisselen van activa 

Wanneer een klant bijvoorbeeld binnen enkele maanden meerdere panden koopt en weer verkoopt met minimale winst of zelfs verlies, kan dit duiden op het rondpompen van geld om de herkomst te verdoezelen.   

• Voorbeeld: Een klant koopt drie appartementen binnen zes maanden en verkoopt ze weer met nauwelijks winst. 
• Let op: Transacties zonder duidelijke investeringsstrategie of rendement. 
• Actie: Analyseer het patroon en stel vragen over het doel van de transacties. 

Weinig interesse in advies, veel haast 

Een klant die geen vragen stelt over de risico’s, het rendement of de voorwaarden, maar vooral snel wil ‘regelen’ en documenten wil ondertekenen, kan een rode vlag zijn. Een klant die vooral snel wil handelen en weinig vragen stelt, kan proberen het proces te versnellen om controle te vermijden. 

• Voorbeeld: De klant wil direct tekenen en vraagt niet naar risico’s, voorwaarden of alternatieven. 
• Let op: Druk om snel te handelen, ontwijken van gesprekken of weigeren van aanvullende documentatie. 
• Actie: Neem de tijd voor het gesprek en documenteer afwijkend gedrag. 

Afwijkende betalingspatronen 

Wees er scherp op wanneer er betalingen komen van derden die geen relatie lijken te hebben met de klant, of als er gebruik wordt gemaakt van buitenlandse rekeningen in landen met verhoogd risico. Ongebruikelijke geldstromen kunnen wijzen op pogingen om de herkomst van geld te verbergen.  

• Voorbeeld: Betalingen komen van een buitenlandse rekening op naam van een onbekende derde. 
• Let op: Transacties via landen met verhoogd witwasrisico, zoals belastingparadijzen. 
• Actie: Controleer of de betaler een legitieme relatie heeft met de klant en meld ongebruikelijke transacties bij FIU-Nederland. 

Voorkom witwaspraktijken, onderneem actie 

Witwassen is een serieus probleem dat financiële instellingen kan schaden en de integriteit van het financiële systeem in gevaar kan brengen. Als financieel dienstverlener is het jouw verantwoordelijkheid om alert te zijn op de signalen van witwassen en proactief te handelen. Door de hierboven genoemde signalen te herkennen en passende maatregelen te nemen, kun je helpen om crimineel geld buiten het systeem te houden en bij te dragen aan een veiliger financieel landschap. Wees niet bang om vragen te stellen en verdachte activiteiten te melden; jouw waakzaamheid kan een groot verschil maken in de strijd tegen financiële criminaliteit. 

Duik verder in ongebruikelijke interacties en mogelijk witwassen met de training Inleiding Customer Due Diligence (CDD).