De pandemieverzekering

De laatste week heb ik een aantal pleidooien gehoord voor een pandemieverzekering. Er zijn twee redenen waarom die verzekering er niet gaat komen.

De eerste reden: nagenoeg niemand zal zo’n verzekering willen. Als de coronacrisis straks achter de rug is, haalt iedereen opgelucht adem. De crisis is voorbij. Zo zit de menselijke natuur in elkaar. Dat het nagenoeg zeker is dat er ooit, misschien volgend jaar al, misschien pas over 50 jaar, een volgende pandemie gaat komen, is daarvoor geen beletsel. Maar het is wel een beletsel om op vrijwillige basis een verzekering te sluiten en daarvoor premie te betalen. Natuurlijk ook omdat, kijkend naar de huidige crisis, iedereen er van uitgaat dat ook dan de overheid weer met ruime compensatieregelingen komt. Compensatieregelingen waarvoor niemand ooit premie heeft hoeven te betalen en waarvan de uiteindelijke prijs ook niet betaald gaat worden door de ontvangers van die compensaties. Dat geldt in de sterkste mate voor de bedrijven die het meest gaan krijgen: Zo weet Air France/KLM nu al dat het zo’n 6 miljard gaat krijgen en misschien wel meer. ‘Tot iedere prijs’, zeiden de Nederlandse en Franse regering in koor. Too big to fail. Zo’n bedrijf gaat dus nooit zo’n verzekering sluiten.

Wat dat betreft is de pandemieverzekering een beetje vergelijkbaar met de overstromingsverzekering. Die komt er ook niet. Misschien dat het zou kunnen als de overheid zo’n verzekering verplicht stelt (een lang gekoesterde wens van het Verbond van Verzekeraars), maar dat zie ik niet gebeuren. Slecht uitvoerbaar, slecht controleerbaar, geen maatschappelijk draagvlak.

En zelfs dan blijft de tweede reden: verzekeraars gaan zo’n pandemieverzekering niet willen. Want welke schade zou zo’n verzekering moeten dekken? Ja, er gaan mensen dood en er zijn heel veel meer medische kosten. Maar daar zijn al verzekeringen voor. Die dekken ook overlijden en zorgkosten door een pandemie. De schade die nu optreedt, is nagenoeg alleen een gevolg van overheidsmaatregelen. Van onze intelligente lockdown en de lockdowns in de rest van de wereld. Horeca dicht, net als kappers en nagelsalons, groepsbijeenkomsten verboden, grenzen gesloten, vakanties geannuleerd en ga zo maar door. Ja, ook zonder overheidsmaatregelen was er minder gewinkeld, uit gegeten, handen geschud en vergaderd, maar niet zoveel als nu. Het normale leven had veel meer ‘gewoon’ doorgang gevonden. En ja, dat had vast en zeker meer mensenlevens geëist en een triest tekort aan IC-bedden.

De financiële schade van deze pandemie komt dus vooral door overheidsmaatregelen, door de politiek zeg maar. Die politiek heeft beloofd die schade goeddeels te betalen uit de diepe zakken van Wopke. Maar stel nu dat er bij een volgende pandemie een pandemieverzekering is die de schade betaalt. Zou de politiek de verleiding kunnen weerstaan om onbeperkt ingrijpende maatregelen te nemen, wetende dat het prijskaartje bij verzekeraars terecht komt? Ik denk het niet. En ik denk dat verzekeraars dat weten. Nee, die pandemieverzekering komt er niet.

Geheel terzijde: over klein geluk gesproken. Is het u ook opgevallen dat het sinds de coronacrisis wel erg mooi weer is?