De verdeling van toezichtkosten

De kosten van toezicht moeten betaald. Maar waarom zouden ook alle andere activiteiten van AFM en DNB door de bedrijfstak betaald moeten worden?

De toezichtkosten van AFM en DNB worden aan de bedrijfstak doorberekend onder het motto: de vervuiler betaalt. Daar valt ook veel voor te zeggen. Maar het is u vast niet ontgaan dat die kosten de laatste jaren steeds hoger worden. Als de oorzaak daarvan zou zijn dat er nu eenmaal steeds meer toezicht nodig is, zou daar nog steeds veel voor te zeggen zijn, maar mevrouw De Vries heeft – terecht – zo haar twijfels. En dus vraagt mevrouw de Vries hoeveel budget de toezichthouders eigenlijk hebben om ‘studies, onderzoek of ander werk te verrichten dat niets te maken heeft met de kerntaak’? Fijntjes gevolgd door de vraag of de minister een onderscheid kan maken tussen kosten die gemoeid zijn met de wettelijke taken van AFM en DNB en kosten voor andere activiteiten.

Want het is, vind ik, wel redelijk dat de bedrijfstak zijn eigen toezichtkosten betaalt. Maar als de toezichthouders ook allerlei andere dingen willen of moeten doen: waarom moet de bedrijfstak daar dan voor betalen? Als die ‘andere dingen’ in het algemeen belang zijn, dan moeten die ook maar bekostigd worden door het algemeen belang. Door de rijksoverheid dus.
 
Ook een terechte vraag van mevrouw De Vries: is de verdeling van de toezichtkosten over grote en kleine bedrijven wel redelijk? Dat grote bedrijven per medewerker relatief minder betalen lijkt mij niet per se onredelijk, maar de huidige verdeelsleutel lijkt wel erg nadelig voor kleine bedrijven. Dus is het de moeite waard om te kijken of die verdeelsleutel door feitelijke toezichtkosten kan worden onderbouwd of dat er sprake is van een mogelijk achterhaald natte-vinger-systeem.
 
Wat minder terecht lijkt mij het pleidooi van mevrouw De Vries om ‘FinTech startups’ een vrijstelling of korting op de toezichtskosten te geven, omdat dat een belemmering voor een succesvolle start zou kunnen zijn. Ik zie niet in waarom bestaande marktpartijen de kosten moeten gaan betalen voor het toezicht op hun toekomstige concurrenten. Ik zou zeggen: integendeel. Al die startups brengen juist nieuwe en onbekende risico’s mee. Uit het oogpunt van consumentenbescherming vergt dat juist méér toezicht.