Punitive damages

In het FD werd vorige week dinsdag gepleit voor het invoeren van punitive damages. Meer specifiek: een door verzekeraars aan klant of tegenpartij te betalen boete als zij te lang hebben gemarchandeerd met een schade-uitkering.

Je hoort er vaker klachten over: als het op het uitbetalen van schade aankomt, zijn verzekeraars reuze creatief in het bedenken van drogredenen waarom zij niet of slechts gedeeltelijk zouden moeten betalen en in elk geval nu nog niet. Dat allemaal in de hoop dat na verloop van tijd de gedupeerden het moede hoofd wel in de schoot zullen leggen. En niet uitbetaalde schade is pure winst. Kortom: het grote-gebouwen-marmeren-trappen-en-kleine-lettertjessyndroom. Dit keer mocht een vaste columnist van het FD zijn rubriek gebruiken (misbruiken?) om zijn gal te spuwen op een aansprakelijkheidsverzekeraar. Die verzekeraar (lees de column en u weet om wie het gaat) zou het hebben gewaagd om bij een claim van zijn echtgenoot te chicaneren. Weinig maatschappelijk belang dus, maar uitsluitend een persoonlijke frustratie. Ik had het FD hoger ingeschat.

Bij zijn vrij ongerijmde, maar in het geheel niet onderbouwde kritiek stelt de schrijver een serie maatregelen voor. Zoals: griffiekostenloos online procederen zonder advocaat. Hoe zich dat verhoudt tot zijn eerdere veronderstelling dat verzekeraars met hun ‘trukendoos’ wegkomen, omdat 90% van de claimanten geen flauw idee heeft van de eigen rechten, legt hij jammer genoeg niet uit. Daarnaast doet hij de suggestie dat verzekeraars aan hun klant (of tegenpartij) een extra bedrag zouden moeten betalen als zij alsnog gedwongen worden bakzeil te halen. Een boete op wangedrag dus of -  zoals de Amerikanen dat noemen – een ‘punitive damage’.

Nu zult u mij niet horen zeggen dat het bij het regelen van schade nooit mis gaat. Daarbij herken ik ook dat er een zekere evenredigheid zit tussen de hoogte van een claim en de hoeveelheid informatie die verzekeraars opvragen. Volstrekt logisch natuurlijk, maar daarmee niet altijd even terecht. Het helpt daarbij niet dat (stokpaardje) niet alle schadebehandelaars beschikken over de vakbekwaamheid die voor hun werk nodig is. Voor een klant of tegenpartij met een terechte claim is een nodeloos trage of ronduit tekortschietende schadeafregeling uitermate frustrerend. Niet altijd leeft het besef dat een claim voor de verzekeraar en de schadebehandelaar een zakelijke kwestie (één van de vele dossiers) is, terwijl het voor een (particuliere) klant gaat om een persoonlijke en vaak emotionele situatie. Een schadebehandelaar zou zich dat altijd bewust moeten zijn.

Dus onder strikte voorwaarden zie ik zo’n systeem van punitive damages wel zitten. Het past niet in het Nederlandse rechtssysteem, maar met wat goede wil valt het privaat ook wel te regelen. Daarbij denk ik aan voorwaarden als: beperkte punitive-damage-bedragen, alleen voor particulieren en kleine zelfstandigen, en natuurlijk alleen in situaties waarbij de verzekeraar apert onredelijk handelde. Dat laatste vormt natuurlijk de crux. Want niet in alle gevallen dat een schade pas later, eventueel zelfs na een procedure, wordt betaald, heeft de verzekeraar onredelijk gehandeld. Zo’n vergoeding zou dus ook door een objectieve buitenstaander moeten worden vastgesteld. Iets voor het Kifid?